แก้สลักเพชรจม ปวดสลักเพชรได้ เพียงรู้สาเหตุและรักษาอย่างตรงจุด

อาการปวดบริเวณก้นและสะโพก เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในคนทำงานออฟฟิศ นักกีฬา หรือผู้ที่ต้องนั่งเป็นเวลานาน โดยสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการปวดก็คือ “สลักเพชรจม” หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม อาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตได้ แล้วสลักเพชรจมคืออะไร? เกิดจากสาเหตุอะไร? และมีวิธีรักษาอย่างไรบ้าง? คลินิกกายภาพบำบัด เดอะคอมมอนส์คลินิก (The Commons Clinic) ได้รวบรวมข้อมูลมาให้แล้ว

รู้จักกับสลักเพชร (Piriformis Muscle)

กล้ามเนื้อสลักเพชร (Piriformis Muscle) เป็นกล้ามเนื้อมัดเล็กๆ รูปลิ่ม อยู่ลึกเข้าไปในบริเวณสะโพก มีหน้าที่ช่วยในการหมุนขาออกด้านนอกและกางสะโพก เป็นกล้ามเนื้อที่สำคัญในการเดิน วิ่ง และรักษาสมดุลของร่างกาย โดยมีเส้นประสาทไซอาติก (Sciatic Nerve) พาดผ่านหรือแทงทะลุผ่านกล้ามเนื้อมัดนี้

สลักเพชรจม คืออะไร

สลักเพชรจม หรือกลุ่มอาการกล้ามเนื้อสลักเพชร (Piriformis Syndrome) เป็นภาวะที่กล้ามเนื้อสลักเพชรมีการหดเกร็งหรือหนาตัวผิดปกติ ทำให้กดทับเส้นประสาทไซอาติกที่อยู่ใกล้เคียง ส่งผลให้เกิดอาการปวดบริเวณก้นและสะโพก บางรายอาจมีอาการปวดร้าวลงขาได้ ซึ่งอาการมักจะแย่ลงเมื่อนั่งนานๆ หรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้สะโพกมาก

สลักเพชรจม คืออะไร

สลักเพชรจม มีอาการอย่างไร

ผู้ที่มีภาวะสลักเพชรจมจะมีอาการที่สังเกตได้หลายอย่าง ดังนี้

  • ปวดบริเวณก้นและสะโพก โดยเฉพาะเวลานั่งนานๆ
  • มีอาการปวดร้าวลงขาด้านหลัง คล้ายอาการปวดเส้นประสาทไซอาติก
  • ปวดมากขึ้นเมื่อขึ้นบันได หรือนั่งไขว่ห้าง
  • รู้สึกชาหรือเสียวแปล๊บบริเวณขาและเท้า
  • กล้ามเนื้อสะโพกตึงและอ่อนแรง
  • อาการปวดมักแย่ลงเมื่อนั่งนานเกิน 30 นาที
  • บางรายอาจมีอาการปวดร้าวไปถึงหลังส่วนล่าง

สลักเพชรจม เกิดจากสาเหตุใดได้บ้าง

ภาวะสลักเพชรจมสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทั้งจากการใช้งานผิดวิธี หรือความผิดปกติของร่างกาย ดังนี้

  • การนั่งในท่าเดิมเป็นเวลานาน โดยเฉพาะการนั่งไขว่ห้าง
  • การบาดเจ็บจากการเล่นกีฬาหรืออุบัติเหตุ
  • การออกกำลังกายผิดวิธีหรือหักโหมเกินไป
  • ความไม่สมดุลของกล้ามเนื้อสะโพกและหลัง
  • การมีขาที่ยาวไม่เท่ากัน
  • การตั้งครรภ์
  • โครงสร้างกระดูกสะโพกผิดปกติ
  • การอักเสบของข้อสะโพก

ใครบ้างที่เสี่ยงเป็นภาวะสลักเพชรจม

มีบุคคลหลายกลุ่มที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะสลักเพชรจม ได้แก่

  • พนักงานออฟฟิศที่ต้องนั่งทำงานเป็นเวลานาน
  • นักกีฬาที่ต้องวิ่งหรือกระโดดบ่อยๆ
  • ผู้ที่ทำงานต้องยกของหนักเป็นประจำ
  • ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากเกินไป
  • ผู้ที่มีปัญหาโครงสร้างกระดูกสันหลังผิดปกติ
  • ผู้สูงอายุที่มีการเสื่อมของข้อต่อ
  • สตรีมีครรภ์

วิธีแก้สลักเพชรจมด้วยตนเองและทางการแพทย์

วิธีแก้สลักเพชรจมด้วยตนเองและทางการแพทย์

การรักษาสลักเพชรจมมีหลายวิธี ทั้งการรักษาด้วยตนเองที่บ้านและการรักษาทางการแพทย์ โดย The Commons Clinic มีแนวทางการรักษาที่ครอบคลุมมาฝาก ลองนำไปปรับใช้ในการดูแลตนเองได้เลย

1. ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้เหมาะสม

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาและป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ ควรหลีกเลี่ยงการนั่งนานๆ ควรลุกเดินหรือยืดเหยียดร่างกายทุก 30-60 นาที หลีกเลี่ยงการนั่งไขว่ห้าง และจัดท่าทางการนั่งให้ถูกต้อง โดยใช้เก้าอี้ที่มีพนักพิงรองรับหลังอย่างเหมาะสม

2. ทำท่าบริหารกล้ามเนื้อสะโพก

การบริหารกล้ามเนื้อสะโพกช่วยเพิ่มความยืดหยุ่น ลดการเกร็งตัว และเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ แนะนำท่าบริหารดังนี้

  • ท่านอนยกขาไขว้ (Figure 4 Stretch) : ให้นอนหงาย งอเข่าทั้งสองข้าง วางข้อเท้าขาข้างที่ปวดบนเข่าอีกข้าง ค่อยๆ ดึงต้นขาเข้าหาลำตัว ค้างไว้ 30 วินาที ทำ 3-5 ครั้ง
  • ท่ายืดสะโพกแบบนั่ง (Seated Hip Stretch) : ให้นั่งบนเก้าอี้ วางข้อเท้าขาข้างที่ปวดบนเข่าอีกข้าง ค่อยๆ ก้มตัวไปข้างหน้า ค้างไว้ 30 วินาที ทำ 3-5 ครั้ง
  • ท่าบิดลำตัว (Supine Twist) : ให้นอนหงาย เหยียดขาข้างที่ไม่ปวด งอเข่าขาข้างที่ปวด วางเท้าข้ามลำตัวไปอีกด้าน หันหน้าไปด้านตรงข้าม ค้างไว้ 30 วินาที ทำ 3-5 ครั้ง
  • ท่าย่อสะโพก (Hip Bridge) : ให้นอนหงาย งอเข่าทั้งสองข้าง ยกสะโพกขึ้น ค้างไว้ 5-10 วินาที ทำ 10-15 ครั้ง

3. รับประทานยาแก้ปวด

การรับประทานยาแก้ปวดและยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) สามารถช่วยบรรเทาอาการปวดและลดการอักเสบได้ แต่ควรรับประทานตามคำแนะนำของแพทย์เท่านั้น เพื่อป้องกันผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น

4. ทำกายภาพบำบัดด้วยเทคนิคบำบัดด้วยมือ 

เทคนิคการบำบัดด้วยมือ (Manual Technique) โดยนักกายภาพบำบัดผู้เชี่ยวชาญ จะเป็นการรักษาแบบหัตถการโดยการใช้มือ ดึง ดัด จัดกระดูก และข้อต่อต่าง ๆ เพื่อปรับโครงสร้างข้อต่อกระดูก กล้ามเนื้อ และเส้นประสาท ให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม ซึ่งจะช่วยคลายกล้ามเนื้อที่เกร็งตัว เพิ่มการไหลเวียนเลือด และลดการกดทับเส้นประสาท รวมถึงการสอนท่าบริหารที่เหมาะสมเพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ

แก้สลักเพชรจมด้วยการทำกายภาพบำบัด

5. ประคบร้อนเพื่อคลายกล้ามเนื้อ

การประคบร้อนช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือด คลายกล้ามเนื้อที่เกร็งตัว และลดอาการปวด ควรประคบครั้งละ 15-20 นาที วันละ 2-3 ครั้ง แต่ควรระวังในกรณีที่มีการอักเสบเฉียบพลัน

6. รักษาด้วย Shockwave

การทำกายภาพบำบัดด้วยคลื่นกระแทก หรือ “เครื่องช็อคเวฟ” จะใช้คลื่นกระแทกความถี่สูงส่งผ่านพลังงานเข้าไปยังกล้ามเนื้อที่มีปัญหา เพื่อกระตุ้นให้กล้ามเนื้อและพังผืดเกิดการบาดเจ็บใหม่ และเกิดกระบวนการซ่อมแซมของเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นใหม่อีกครั้ง พร้อมกับลดปริมาณของสารสื่อประสาทที่ส่งสัญญาณปวด และกระตุ้นให้สมองหลั่งสารลดปวดได้เร็วขึ้น จึงสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดลดได้ตั้งแต่ครั้งแรกที่รักษาเลย

7. รักษาด้วย Peripheral Magnetic Stimulation (PMS)

PMS เป็นการรักษาด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าความถี่สูง สามารถช่วยกระตุ้นการทำงานของกล้ามเนื้อและเส้นประสาทที่อยู่ลึกประมาณ 10 เซนติเมตร ซึ่งเป็นบริเวณที่การนวดตัวไม่สามารถช่วยได้ หลังทำเสร็จแล้วจะช่วยลดการอักเสบ และบรรเทาอาการปวดได้อย่างรวดเร็ว พร้อมสร้างความผ่อนคลาย โดยไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวด

วิธีป้องกันภาวะสลักเพชรจม

ภาวะสลักเพชรจม เมื่อเป็นแล้วจะทำให้เกิดอาการปวดที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพและการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก แต่ไม่ต้องกังวลไป เพราะสามารถป้องกันไม่ให้เกิดภาวะนี้ได้ด้วยวิธีการต่อไปนี้

  • หลีกเลี่ยงการนั่งนานเกิน 30 นาที
  • จัดท่าทางการนั่งให้ถูกต้อง
  • ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
  • ยืดเหยียดกล้ามเนื้อก่อนและหลังออกกำลังกาย
  • รักษาน้ำหนักตัวให้เหมาะสม
  • ใช้เก้าอี้ที่มีการรองรับหลังที่ดี
  • หลีกเลี่ยงการนั่งไขว่ห้าง
  • ออกกำลังกายเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อแกนกลาง

สรุปบทความ

สลักเพชรจม เป็นภาวะที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยเฉพาะในกลุ่มพนักงานออฟฟิศที่ต้องนั่งทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์เป็นระยะเวลานาน หากคุณเป็นหนึ่งในคนที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงเป็นสลักเพชรจม มีอาการปวดบริเวณก้นและสะโพกบ่อย ๆ อย่าปล่อยทิ้งไว้จนอาการแย่ลง สามารถนัดหมายเข้ามาตรวจสุขภาพร่างกาย และทำกายภาพบำบัด ที่ The Commons Clinic ได้เลย เรามีทีมแพทย์และนักกายภาพบำบัดปริญญาให้การดูแลรักษาอย่างใกล้ชิด พร้อมเครื่องมือกายภาพบำบัดที่ทันสมัย เช่น เครื่องช็อคเวฟ Shock Wave หรือ เครื่องกายภาพบำบัดด้วยคลื่นไฟฟ้า PMS รวมถึงการฝังเข็ม มั่นใจเลยว่า จะช่วยให้อาการปวดของคุณดีขึ้นตั้งแต่ครั้งแรกที่ทำอย่างแน่นอน

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายเข้าใช้บริการ The Commons Clinic ได้ที่ :

23/10/67 เวลา 22:55 น.