
เอ็นไขว้หน้าเข่าขาด จะเกิดอะไรขึ้น รักษาแบบไม่ผ่าตัดได้ไหม
การบาดเจ็บที่เอ็นไขว้หน้าเข่าเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในนักกีฬาและคนที่ออกกำลังกายเป็นประจำ โดยเฉพาะกีฬาที่ต้องมีการเปลี่ยนทิศทางกะทันหัน เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล หรือแบดมินตัน หลายคนอาจกังวลว่าถ้าเกิดอาการนี้แล้วจำเป็นต้องผ่าตัดเพียงอย่างเดียวหรือไม่ วันนี้ คลินิกกายภาพบำบัด The Commons Clinic จะพาคุณมาทำความรู้จักกับอาการเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด พร้อมทางเลือกในการรักษาที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล
เอ็นไขว้หน้าเข่าขาด คืออะไร
เอ็นไขว้หน้าเข่า (Anterior Cruciate Ligament : ACL) เป็นเอ็นที่อยู่ภายในข้อเข่า ทำหน้าที่สำคัญในการยึดกระดูกต้นขากับกระดูกหน้าแข้งเข้าด้วยกัน และควบคุมการเคลื่อนไหวของข้อเข่าให้มีความมั่นคง เมื่อเกิดการบาดเจ็บจนเอ็นฉีกขาด จะทำให้ข้อเข่าขาดความมั่นคง ส่งผลให้เคลื่อนไหวได้ไม่เต็มที่ และอาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก
เอ็นไขว้หน้าเข่าขาด มีลักษณะอาการอย่างไร
ผู้ที่มีอาการเอ็นไขว้หน้าเข่าขาดมักมีอาการดังต่อไปนี้
- ได้ยินเสียง “แป๊ก” ในขณะที่เกิดการบาดเจ็บ
- รู้สึกเจ็บปวดอย่างรุนแรงทันทีที่ได้รับบาดเจ็บ
- เข่าบวมภายใน 24 ชั่วโมงหลังได้รับบาดเจ็บ
- ไม่สามารถลงน้ำหนักที่ขาข้างที่บาดเจ็บได้
- มีความรู้สึกว่าเข่าไม่มั่นคง มีอาการหลวม หรือทรุด
- การเคลื่อนไหวข้อเข่าทำได้จำกัด
- อาจมีอาการปวดร้าวไปทั่วบริเวณเข่า
สาเหตุที่ทำให้เอ็นไขว้หน้าเข่าขาด
เอ็นไขว้หน้าเข่าขาด สามารถเกิดได้จาก 5 สาเหตุหลักๆ ดังนี้
1. เปลี่ยนทิศทางอย่างรวดเร็ว
การเปลี่ยนทิศทางการเคลื่อนไหวอย่างกะทันหันในขณะที่กำลังเล่นกีฬาหรือออกกำลังกาย โดยเฉพาะในกีฬาที่ต้องมีการหลบหลีก เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล หรือแบดมินตัน อาจทำให้เกิดแรงบิดที่มากเกินไปต่อเอ็นไขว้หน้าเข่า ซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่พบได้บ่อยที่สุดในการบาดเจ็บชนิดนี้
2. หยุดเคลื่อนไหวกะทันหัน
การหยุดวิ่งหรือเคลื่อนไหวอย่างกะทันหัน เช่น การเบรกกะทันหันขณะวิ่งด้วยความเร็วสูง หรือการหยุดเคลื่อนไหวทันทีในขณะที่กำลังเล่นกีฬา จะทำให้เกิดแรงกระแทกที่ข้อเข่าอย่างรุนแรง ส่งผลให้เอ็นไขว้หน้าเข่าได้รับแรงดึงที่มากเกินไปจนเกิดการฉีกขาดได้
3. กระโดดลงจากที่สูงด้วยท่าทางที่ไม่ถูกต้อง
การกระโดดลงจากที่สูงโดยที่ข้อเข่าไม่อยู่ในแนวที่ถูกต้อง หรือการลงด้วยขาเหยียดตรง จะทำให้เกิดแรงกระแทกที่รุนแรงต่อข้อเข่า โดยเฉพาะเมื่อลงสู่พื้นด้วยท่าทางที่ผิด เช่น เข่าบิดเข้าด้านใน หรือขาเหยียดตรงเกินไป อาจทำให้เอ็นไขว้หน้าเข่าได้รับความเสียหายได้
4. ได้รับการกระแทก หรือชนอย่างรุนแรง จากการเล่นกีฬา หรือประสบอุบัติเหตุ
การได้รับแรงกระแทกโดยตรงที่บริเวณเข่า โดยเฉพาะจากด้านข้างหรือด้านหลัง เช่น ในกีฬาที่มีการปะทะอย่างฟุตบอล รักบี้ หรือการเกิดอุบัติเหตุทางรถยนต์ อาจทำให้เกิดแรงกระแทกที่รุนแรงจนเอ็นไขว้หน้าเข่าฉีกขาดได้
5. ชะลอความเร็วขณะวิ่ง
การชะลอความเร็วอย่างกะทันหันขณะวิ่งด้วยความเร็วสูง โดยเฉพาะเมื่อมีการเปลี่ยนทิศทางร่วมด้วย จะทำให้เกิดแรงกระทำต่อเอ็นไขว้หน้าเข่าอย่างมาก ซึ่งถ้าร่างกายไม่สามารถรับมือกับแรงที่เกิดขึ้นได้ อาจทำให้เอ็นไขว้หน้าเข่าฉีกขาดได้
เอ็นไขว้หน้าเข่าขาดอันตรายไหม
เอ็นไขว้หน้าเข่าขาดถือเป็นการบาดเจ็บที่ค่อนข้างรุนแรง เนื่องจากเอ็นไขว้หน้าเข่าเป็นโครงสร้างสำคัญที่ช่วยควบคุมการเคลื่อนไหวและความมั่นคงของข้อเข่า เมื่อเกิดการบาดเจ็บแล้วไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม อาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การทำงาน หรือการเล่นกีฬา และอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ เช่น ข้อเข่าเสื่อมก่อนวัยอันควร
ถ้าไม่รักษาเอ็นไขว้หน้าเข่าขาดจะเกิดอะไรขึ้น
การปล่อยให้อาการเอ็นไขว้หน้าเข่าขาดทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพที่รุนแรงมากขึ้น ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตในระยะยาว โดยมีผลกระทบที่สำคัญดังนี้
1. เข่าหลวม หรือเข่าทรุด
เมื่อเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด จะทำให้ข้อเข่าขาดความมั่นคง ส่งผลให้เกิดอาการเข่าหลวมหรือทรุดได้ง่าย โดยเฉพาะในขณะทำกิจกรรมที่ต้องมีการเปลี่ยนทิศทางหรือออกแรง เช่น การเดินขึ้นลงบันได การวิ่ง หรือการเล่นกีฬา ซึ่งอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บซ้ำซ้อนได้
2. ปวดข้อเข่าในระยะยาว
การที่ข้อเข่าไม่มั่นคงจะทำให้เกิดการเสียดสีผิดปกติภายในข้อ ส่งผลให้เกิดการอักเสบและปวดเรื้อรัง นอกจากนี้ยังอาจทำให้เกิดการเสื่อมของกระดูกอ่อนผิวข้อเร็วกว่าปกติ นำไปสู่โรคข้อเข่าเสื่อมในอนาคต และอาจต้องได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมในที่สุด
3. กล้ามเนื้อต้นขาอ่อนแรง
เมื่อไม่สามารถใช้งานข้อเข่าได้เต็มที่ กล้ามเนื้อต้นขาจะค่อย ๆ อ่อนแรงและฝ่อลีบลง ส่งผลให้ความสามารถในการทรงตัวลดลง เสี่ยงต่อการหกล้มมากขึ้น และทำให้การฟื้นฟูในอนาคตทำได้ยากขึ้น รวมถึงอาจส่งผลกระทบต่อข้อเข่าอีกข้างที่ต้องรับน้ำหนักมากขึ้น
วิธีรักษาเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด
การรักษาเอ็นไขว้หน้าเข่าขาดมีหลายวิธี ซึ่งแพทย์จะพิจารณาเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมตามระดับความรุนแรงของการบาดเจ็บ อายุ และระดับกิจกรรมของผู้ป่วย โดยแบ่งเป็น 2 แนวทางหลัก ดังนี้
การรักษาแบบไม่ผ่าตัด
การรักษาแบบอนุรักษ์นิยมหรือการรักษาแบบไม่ผ่าตัด มักเหมาะสำหรับผู้ที่มีการบาดเจ็บไม่รุนแรงมาก หรือมีกิจกรรมในชีวิตประจำวันไม่มาก โดยจะเน้นการทำกายภาพบำบัดเพื่อฟื้นฟูความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบข้อเข่า ร่วมกับการใช้อุปกรณ์พยุงข้อเข่า และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตให้เหมาะสม
การรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด
การผ่าตัดมักเป็นทางเลือกสำหรับผู้ที่มีการบาดเจ็บรุนแรง หรือมีความจำเป็นต้องใช้งานข้อเข่ามาก เช่น นักกีฬา หรือผู้ที่ต้องทำงานที่ต้องใช้แรงมาก โดยแพทย์จะทำการผ่าตัดซ่อมแซมหรือเปลี่ยนเอ็นไขว้หน้าเข่าใหม่ ตามด้วยการทำกายภาพบำบัดเพื่อฟื้นฟูการทำงานของข้อเข่าให้กลับมาแข็งแรง
เอ็นไขว้หน้าเข่าขาด ไม่ผ่าตัดได้ไหม
การรักษาเอ็นไขว้หน้าเข่าขาดแบบไม่ผ่าตัดสามารถทำได้ในบางกรณี โดยขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงและสภาพข้อเข่าของผู้ป่วย ถ้าได้รับบาดเจ็บเพียงบางส่วน ไม่ได้ขาดทั้งหมด และมีการทำกิจกรรมหรือใช้งานข้อเข่าไม่มาก สามารถฟื้นฟูด้วยการทำกายภาพบำบัด ฝึกองศาการเคลื่อนไหวของข้อเข่า ฝึกการทรงตัว และการเคลื่อนไหวที่ถูกต้อง ร่วมกับการเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ จะช่วยให้อาการดีขึ้นและกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ
สรุปบทความ
เอ็นไขว้หน้าเข่าขาดเป็นการบาดเจ็บที่ต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสมและทันท่วงที การเลือกวิธีการรักษาขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ทั้งความรุนแรงของการบาดเจ็บ อายุ และระดับกิจกรรมของผู้ป่วย แม้ว่าในบางกรณีอาจสามารถรักษาแบบไม่ผ่าตัดได้ แต่สิ่งสำคัญคือต้องได้รับการประเมินจากแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดผู้เชี่ยวชาญ เพื่อวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับแต่ละบุคคล สำหรับใครที่มีอาการเอ็นไขว้หน้าเข่าขาดอยู่ อย่าปล่อยทิ้งไว้จนอาการแย่ลง สามารถนัดหมายเข้ามาตรวจสุขภาพร่างกาย และทำกายภาพบำบัด ที่ The Commons Clinic ได้เลย เรามีทีมแพทย์และนักกายภาพบำบัดปริญญาให้การดูแลรักษาอย่างใกล้ชิด พร้อมเครื่องมือกายภาพบำบัดที่ทันสมัย เช่น เครื่องช็อคเวฟ Shock Wave หรือ เครื่องกายภาพบำบัดด้วยคลื่นไฟฟ้า PMS รวมถึงการฝังเข็ม มั่นใจเลยว่า จะช่วยให้อาการปวดของคุณดีขึ้นตั้งแต่ครั้งแรกที่ทำอย่างแน่นอน
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายเข้าใช้บริการ The Commons Clinic ได้ที่ :
- ที่ตั้ง : 388 ถนนเทพรักษ์ แขวงท่าแร้ง เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร 10220 (https://goo.gl/maps/sbT1J8wUKgy4mQPF8)
- เวลาทำการ : เปิดให้บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 10.30 น. – 19.00 น.
- เบอร์โทรศัพท์ : 094-694-9563
- Line OA : @thecommonsclinic
- Facebook : The Commons Clinic – คลินิกเฉพาะทางเวชศาสตร์ฟื้นฟู และ กายภาพบำบัด