ปวดหลังช่วงล่าง อาการปวดที่ผู้หญิงมักพบเจอ

เรื่องวุ่นวายกับอาการปวดหลังช่วงล่าง หรือปวดหลังช่วงเอวของผู้หญิง เมื่อเริ่มปวดทีไรเป็นทรมาน นอนไม่สบาย ว้าวุ่นทุกคืน โดยสาเหตุของอาการปวดหลังช่วงล่างของผู้หญิงสาเหตุโดยทั่วไปนั้น ได้แก่ กล้ามเนื้ออักเสบ กล้ามเนื้อตึง หรืออาการก่อนช่วงมีประจำเดือน Premenstrual Syndrome (PMS)

ด้วยความแตกต่างทางกายวิภาค ระหว่างเพศหญิง และเพศชาย ก็มีเกี่ยวข้องสามารถนำไปสู่อาการปวดหลังช่วงล่างได้ โดยผู้หญิงนั้นจะมีโครงสร้างกระดูกเชิงกรางกว้างกว่าผู้ชาย อีกทั้งยังมีความแตกต่างในเรื่องของการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนต่าง ๆ ก่อนและหลังการมีประจำเดือน และการเปลี่ยนแปลงของร่างกายขณะตั้งครรภ์ด้วย ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนอาจเป็นสาเหตุให้เกิดอาการปวดหลังช่วงล่างในผู้หญิงได้ ซึ่ง The Commons Clinic คลินิกกายภาพบำบัด จะพาไปดูสาเหตุของอาการปวดหลังช่วงล่างที่ผู้หญิงมักมีปัญหากัน พร้อมวิธีการรักษากัน

สาเหตุของการปวดหลังช่วงล่างของผู้หญิงมีดังต่อไปนี้

ซึ่งจะแบ่งสาเหตุการปวดหลังช่วงล่าง ได้เป็น 2 ประการดังนี้

1. สาเหตุของการปวดหลังช่วงล่างโดยเฉพาะผู้หญิง

การปวดหลังช่วงล่างช่วงมีประจำเดือน

ในช่วงที่มีประจำเดือน (ก่อน Premenstrual syndrome (PMS)) หรือหลังมีประจำเดือน Premenstrual dysmorphic disorder (PMDD) ก็ได้) ผู้หญิงบางคนอาจมีอาการปวดหลังส่วนล่างเนื่องจากการหดตัวของมดลูก และบางรายอาจมีอาการ ปวดท้องน้อย ปวดหลังส่วนล่าง และรู้สึกไม่สบายในอุ้งเชิงกรางร่วมด้วย

การปวดหลังช่วงล่างระหว่างการตั้งครรภ์

อาการปวดหลังช่วงล่างเป็นเรื่องปกติในระหว่างการตั้งครรภ์ เพราะเกิดขึ้นเมื่อจุดศูนย์ถ่วงของคุณเปลี่ยนไป น้ำหนักเพิ่มขึ้น และฮอร์โมนเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการคลอดบุตร จึกทำให้เกิดความตึงเครียดที่หลังส่วนล่างมากขึ้น ส่งผลให้รู้สึกไม่สบาย และเจ็บปวด

ส่วนใหญ่นั้น อาการปวดหลังช่วงล่างจะเกิดขึ้นระหว่างช่วงเดือนที่ 5 ถึงเดือนที่ 7 ของการตั้งครรภ์ แต่อาจจะปวดหลังช่วงล่างเร็วมากขึ้น เมื่อมีอาการปวดหลังช่วงล่างอยู่แล้ว

ตำแหน่งที่มักมีอาการปวดหลังช่วงล่างมักอยู่ใต้เอว และพาดผ่านกระดูกก้นกบ หรืออาจรวมถึงมีอาการปวดตรงกลางหลัง รอบเอว ความเจ็บปวดนี้อาจลามไปที่ขา

เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดปกติ (Endometriosis)

หรือที่เรียกว่าเนื้อเยื่อเยื่อบุโพรงมดลูกเติบโตนอกมดลูก เนื้อเยื่อนี้มักจะเติบโตที่รังไข่ ท่อนำไข่ และเนื้อเยื่ออื่นๆ ที่อยู่ในกระดูกเชิงกราน หรืออาจจะเติบโตบริเวณทางเดินปัสสาวะ และลำไส้ด้วย ภาวะนี้อาจทำให้เกิดอาการปวดหลังส่วนล่างได้ โดยเฉพาะในช่วงมีประจำเดือน ซึ่งการเจริญเติบโตของเยื่อบุโพรงมดลูกผิดปกติ และอาจส่งผลกระทบต่อรังไข่ ท่อนำไข่ และอวัยวะอื่นๆได้ ซึ่งาจรวมถึงปวดกระดูกเชิงกราน ความเจ็บปวดระหว่งมีเพศสัมพันธ์

เป็นไฟโบรอิด (Fibroids)

คือการเจริญเติบโตที่ไม่ใช่มะเร็ง แต่เป็นเนื้องอกที่บริเวณมดลูกขึ้นอยู่กับขนาด และตำแหน่ง

โรคเกี่ยวกับกระดูกเชิงกรานอักเสบ Pelvic Inflammatory Disease (PID)

คือการติดเชื้อในอวัยวะสืบพันธุ์อาจโดยเฉพาะอย่างยิ่งมดลูก ท่อนำไข่ และรังไข่ ซึ่งทำให้เกิดอาการปวดหลังส่วนล่าง ไข้ ปวดท้องน้อย เลือดออกประจำเดือนผิดปกติรวมถึงอาการอื่นๆได้

2. สาเหตุของการปวดหลังช่วงล่างของทุกเพศ ทุกวัย

โรคข้อเข่าเสื่อม

การเสื่อมของสภาพของข้อต่อกระดูกสันหลังเมื่อเวลาผ่านไป อายุมากขึ้นอาจนำไปสู่โรคข้อเข่าเสื่อม และอาการปวดหลังช่วงล่างได้

กระดูกสันหลังคด

ความโค้งของกระดูกสันหลังที่ผิดปกติ เช่น กระดูกสันหลังคด อาจทำให้เกิดอาการปวดหลังได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากกระดูกสันหลังโค้งรุนแรง

ความตึงเครียดของกล้ามเนื้อ

ตัวอย่างเช่นการนั่งเป็นเวลานาน ไม่เปลี่ยนท่าทางท่าทางการนั่ง หรือการยกของหนักอาจทำให้กล้ามเนื้อหลังส่วนล่างตึง อักเสบจนทำให้เกิดอาการปวดได้

กล้ามเนื้อสะโพกหนีบเส้นประสาท

กล้ามเนื้อสะโพกหนีบเส้นประสาท (Piriformis syndrome) เป็นอาการที่เกิดขึ้นเมื่อกล้ามเนื้อ Piriformis ที่ตั้งอยู่ในบริเวณสะโพกอักเสบ หรือกดเส้นประสาท Sciatic ซึ่งอาจส่งผลให้มีอาการปวดหรือความไม่สบายที่สะโพกหรือต้นขาด้านหลังได้ เนื่องจากเส้นประสาท Sciatic จะอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกับกล้ามเนื้อ Piriformis ดังนั้นเมื่อกล้ามเนื้อนี้อักเสบหรือมีปัญหาอาจทำให้กดเส้นประสาทนี้ได้

กระดูกเชิงกรานเคลื่อนตัวผิดปกติ

เกิดขึ้นเมื่อมีปัญหาหรือความผิดปกติในข้อต่อระหว่างสันหลัง (sacroiliac joint) ซึ่งเป็นข้อต่อที่ต่อระหว่างสันหลังกับส่วนที่เชื่อมโยงกับสะโพก (pelvis) ซึ่งอาจทำให้มีอาการปวดหรือความไม่สบายในส่วนนี้เกิดขึ้นได้ ส่วนมากจะเกิดในผู้ที่มีกิจกรรมที่ใช้แรงหรือเคลื่อนไหวส่วนล่างของร่างกายมาก เช่นการยกของหนัก การเดินวิ่งหรือกิจกรรมที่ใช้กำลังมาก หรือบางครั้งอาจเกิดจากการเจ็บป่วยหรือการบาดเจ็บที่เกี่ยวข้องกับสันหลัง หรือสะโพก โดยส่วนใหญ่แล้วการเคลื่อนผิดปกติของกระดูกเชิงกรางนั้นจะพบได้มากในผู้หญิงวัยรุ่น และวัยกลางคน

กระดูกพรุน กระดูกบาง

การที่มีภาวะกระดูกพรุน หรือกระดูกบาง ทำให้กระดูกอ่อนแอลง และทำให้มีอาการปวดหลังช่วงล่างได้ง่ายขึ้น

วิธีเบื้องต้นสำหรับลดอาการปวดหลังช่วงล่างของผู้หญิง

  • Heating pad : การประคบร้อนด้วยการติดแผ่นทำความร้อนนั้นจะช่วยทำให้การไหลเวียนของเลือด และออกซิเจนได้ดียิ่งขึ้น
  • การอาบน้ำอุ่น : จะช่วยเพิ่มการไหลเวียน และลดอาการปวดตึงของกล้ามเนื้อได
  • ออกกำลังกาย : สามารถช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิต และผ่อนคลายกล้ามเนื้อที่เกร็งได้
  • ประคบน้ำแข็ง : หากมีอาการปวดหลังช่วงล่าง อาจใช้การประคบน้ำแข็งเข้าช่วย เพราะจะช่วยลดการอักเสบ ความเจ็บปวด และรอยฟกช้ำได้ การประคบน้ำแข็งจะทำงานได้ดีที่สุดภายใน 48 ชั่วโมงแรกของอาการกล้ามเนื้อที่ตึง หรือได้รับบาดเจ็บ

แนวทางการรักษาอาการปวดหลังช่วงล่าง ผู้หญิง เมื่อไปพบแพทย์

1. กายภาพบําบัดอาการปวดหลังช่วงล่าง

แพทย์จะแนะนำการทำกายภาพบำบัดจะกำหนดท่าที่เหมาะสม เพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อให้สามารถรองรับกระดูกสันหลังได้ นอกจากนี้การทำกายภาพบำบัดยังช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อได้อีกด้วย

2. การฉีด

แพทย์จะฉีดยาเข้าไปในบริเวณที่เกิดอาการปวด เช่น การฉีดสเตียรอยด์เพื่อบรรเทาอาการปวด และลดการอักเสบ

3. การผ่าตัด

การบาดเจ็บที่มีอาการหนัก อาจจะต้องใช้การผ่าตัดเข้าช่วย เพื่อช่วยอาการปวดหลังส่วนล่างให้ดียิ่งขึ้น

4. รักษาด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า PMS

หรือ Peripheral Magnetic Stimulation เป็นการกระตุ้นระบบประสาทด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าพลังงานสูง ส่งผ่านเสื้อผ้าลงไปจนถึงเนื้อเยื่อ กล้ามเนื้อ หรือกระดูกที่บาดเจ็บ ซึ่งอยู่ลึกประมาณ 10 เซนติเมตร และเป็นบริเวณที่การนวดตัวไม่สามารถช่วยได้ เพื่อกระตุ้นให้มีการฟื้นตัวที่ดีขึ้น และบรรเทาอาการปวดลงอย่างรวดเร็ว

5. เทคนิคบำบัดด้วยมือ (Manual Technique)

เทคนิคบำบัดด้วยมือ (Manual Technique) คือ การรักษาแบบหัตถการโดยการใช้มือ ดึง ดัด จัดกระดูก และข้อต่อต่าง ๆ เพื่อปรับโครงสร้างร่างกายให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม

6. การทำกายภาพบำบัดด้วยคลื่นกระแทก หรือ เครื่องช็อคเวฟ (Shock Wave)

กายภาพบำบัดด้วยคลื่นกระแทก เป็นการส่งคลื่นกระแทกที่เกิดจากแรงอัดอากาศปริมาณสูงไปยังบริเวณที่มีอาการปวดเรื้อรัง ซึ่งเป็นบริเวณที่มีก้อนกล้ามเนื้อ และพังผืดที่แข็งเกร็ง โดยคลื่นกระแทกจะกระตุ้นให้กล้ามเนื้อ เกิดกระบวนการซ่อมแซมของเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อ และเส้นเอ็นใหม่อีกครั้ง พร้อม ๆ กับลดปริมาณของสารสื่อประสาทที่ส่งสัญญาณเจ็บปวด

หากคุณกำลังเผชิญกับอาการปวดหลังช่วงล่างไม่เพียงแต่ผู้หญิงเท่านั้น แต่ทุกเพศ ทุกวัยอย่าปล่อยทิ้งไว้จนอาการหนัก สามารถนัดหมาย หรือเข้ามาปรึกษาแพทย์ ได้ที่ The Commons Clinic ได้เลย เรามีทีมแพทย์และนักกายภาพบำบัดปริญญาให้การดูแลรักษาอย่างใกล้ชิด พร้อมเครื่องมือกายภาพบำบัดที่ทันสมัย ไม่ว่าจะเป็น เครื่อง Shock Wave หรือ เครื่อง PMS มีการตรวจประเมินร่างกายและวางแผนรักษาเฉพาะบุคคลก่อนทุกครั้ง มั่นใจได้เลยว่า จะช่วยให้อาการปวดของคุณดีขึ้นตั้งแต่ครั้งแรกที่ทำอย่างแน่นอน

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายเข้าใช้บริการ The Commons Clinic ได้ที่ :

ขอบคุณข้อมูลจาก :  Healthline, Medicalnewstoday

17/11/66 เวลา 03:06 น.