เครียด พักผ่อนน้อย มักเป็นสาเหตุของอาการกล้ามเนื้อกระตุก

ทำไมกล้ามเนื้อถึงเต้นเอง? อาการกล้ามเนื้อกระตุกเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในยุคที่คนส่วนใหญ่ต้องเผชิญกับความเครียดและการใช้ชีวิตที่เร่งรีบ การกระตุกของกล้ามเนื้ออาจเกิดขึ้นเป็นครั้งคราว แต่ในบางกรณีก็อาจเป็นสัญญาณเตือนของปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงได้เช่นกัน คลินิกกายภาพบำบัด เดอะคอมมอนส์คลินิก (The Commons Clinic) จะพาทุกคนไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุและอาการของกล้ามเนื้อกระตุก เพื่อให้เราได้สังเกตอาการผิดปกติ และรู้จักวิธีดูแลตัวเองได้อย่างถูกต้อง

กล้ามเนื้อกระตุกคืออะไร มีอาการอย่างไร

กล้ามเนื้อกระตุก (Muscle Twitching) คือ อาการที่กล้ามเนื้อมีการหดตัวเป็นจังหวะแบบไม่ได้ตั้งใจ และไม่สามารถควบคุมได้ มักเกิดขึ้นเฉพาะจุดหรือเฉพาะมัดกล้ามเนื้อ สามารถสังเกตเห็นได้จากการกระตุกเป็นริ้วๆ ใต้ผิวหนัง หรือการกระตุกของอวัยวะส่วนนั้นๆ บางครั้งอาจรู้สึกเหมือนมีการเต้นเป็นจังหวะอยู่ภายใน ซึ่งอาการนี้อาจเกิดขึ้นเพียงครั้งเดียวหรือต่อเนื่องเป็นชุด และสามารถเกิดได้ในทุกส่วนของร่างกายที่มีกล้ามเนื้อ แม้แต่ในขณะพักผ่อนหรือนอนหลับ ทั้งนี้ ความรุนแรงของอาการจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล บางคนอาจรู้สึกเพียงเล็กน้อย ในขณะที่บางคนอาจรู้สึกรำคาญ หรือส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน

ตำแหน่งที่พบการกระตุกของกล้ามเนื้อบ่อย

กล้ามเนื้อกระตุกสามารถเกิดขึ้นได้ทั่วร่างกาย แต่ตำแหน่งที่พบบ่อยที่สุดคือ 

  • เปลือกตา
  • กล้ามเนื้อใบหน้า
  • แขนและขา
  • น่องและฝ่าเท้า
  • กล้ามเนื้อหลัง
  • กล้ามเนื้อท้อง

โดยอาการกระตุกมักมีระยะเวลาที่แตกต่างกันไป ตั้งแต่การกระตุกแบบฉับพลันที่เกิดขึ้นเพียงไม่กี่วินาที การกระตุกต่อเนื่องเป็นนาทีหรือชั่วโมง และการกระตุกเรื้อรังที่เกิดขึ้นเป็นประจำหลายวันหรือหลายสัปดาห์

กลุ่มคนที่มักมีอาการกล้ามเนื้อกระตุก

อาการกล้ามเนื้อกระตุกพบได้ในทุกเพศทุกวัย แต่มีกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงสูงกว่าปกติ ได้แก่

  • ผู้ที่ทำงานออฟฟิศ: มักนั่งทำงานในท่าเดิมเป็นเวลานาน ทำให้กล้ามเนื้อเกร็งและเกิดความตึงเครียด
  • นักกีฬาหรือผู้ออกกำลังกาย: การฝึกซ้อมหนักและการใช้กล้ามเนื้อมากเกินไป อาจนำไปสู่การกระตุกของกล้ามเนื้อ
  • ผู้ที่มีความเครียดสูง: ความเครียดจากการทำงานหรือชีวิตส่วนตัว ส่งผลให้ร่างกายตึงเครียดและกล้ามเนื้อทำงานผิดปกติ
  • ผู้สูงอายุ: มีความเสี่ยงสูงเนื่องจากระบบประสาทและกล้ามเนื้อเสื่อมถอยตามวัย

กล้ามเนื้อกระตุกเกิดจากสาเหตุใดได้บ้าง

กล้ามเนื้อกระตุกเกิดจากปัจจัยเพียงข้อเดียวหรือหลายปัจจัยร่วมกันได้ การทำความเข้าใจถึงสาเหตุที่แท้จริงของอาการจึงมีความสำคัญ เพราะจะช่วยให้เราเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสม และหาวิธีป้องกันได้อย่างตรงจุด

กล้ามเนื้อกระตุกเกิดจากสาเหตุใดได้บ้าง

1. ความเครียดและความวิตกกังวล

อาการกล้ามเนื้อกระตุกเกิดจากความเครียดและความวิตกกังวลได้บ่อยครั้ง เนื่องจากร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนความเครียดอย่างคอร์ติซอลออกมามากขึ้น ส่งผลให้ระบบประสาทและกล้ามเนื้อทำงานไม่สมดุล นอกจากนี้ ความเครียดยังทำให้ร่างกายตึงเครียด กล้ามเนื้อเกร็งตัว และนำไปสู่การกระตุกในที่สุด การจัดการความเครียดจึงเป็นสิ่งสำคัญในการลดอาการกล้ามเนื้อกระตุก

2. การพักผ่อนไม่เพียงพอ

การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้กล้ามเนื้อกระตุกได้ เพราะร่างกายต้องการการพักผ่อนเพื่อซ่อมแซมและฟื้นฟูระบบต่างๆ ภายในร่างกาย รวมถึงระบบประสาทและมัดกล้ามเนื้อต่างๆ เมื่อนอนไม่พอ ร่างกายจะอยู่ในภาวะอ่อนล้า ทำให้การทำงานของระบบประสาทไม่เสถียร และส่งผลให้เกิดการกระตุกของกล้ามเนื้อได้ง่าย

3. การขาดแร่ธาตุและวิตามินบางชนิด

หลายคนอาจสงสัยว่ากล้ามเนื้อกระตุกขาดวิตามินอะไรบ้าง เมื่อร่างกายขาดแร่ธาตุและวิตามินที่จำเป็นโดยเฉพาะแมกนีเซียม แคลเซียม และวิตามินบี เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้กล้ามเนื้อกระตุก เพราะแร่ธาตุเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการควบคุมการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ การรับประทานอาหารที่ไม่สมดุล หรือการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนมากเกินไป อาจทำให้ร่างกายขาดสารอาหารเหล่านี้ได้

4. การใช้งานกล้ามเนื้อมากเกินไป

การใช้งานกล้ามเนื้อมากเกินไปหรือการออกกำลังกายที่หักโหม อาจทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้อกระตุกได้ เนื่องจากกล้ามเนื้อเกิดความล้าและได้รับความเสียหายจากการใช้งานหนัก ร่วมกับการสูญเสียเกลือแร่จากการเหงื่อออก ทำให้การทำงานของกล้ามเนื้อไม่สมดุล และเกิดการกระตุกเป็นระยะ การพักฟื้นที่เพียงพอและการเสริมเกลือแร่จึงมีความสำคัญ

5. โรคทางระบบประสาท

กล้ามเนื้อกระตุกอาจเป็นอาการแสดงของโรคทางระบบประสาท เช่น โรคพาร์กินสัน โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง หรือโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง ในกรณีนี้ การกระตุกมักจะเกิดขึ้นบ่อยและมีรูปแบบที่ชัดเจน อาจมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น อาการอ่อนแรง ชา หรือการทรงตัวผิดปกติ จำเป็นต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยและรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

การรักษาอาการกล้ามเนื้อกระตุกทำยังไงให้หาย

การรักษาอาการกล้ามเนื้อกระตุกทำยังไงให้หาย

อาการกล้ามเนื้อกระตุกมักจะหายหรือดีขึ้นเองได้ภายในไม่กี่วัน แต่สำหรับผู้ที่มีอาการรุนแรงหรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน การรักษาด้วยยาอาจเป็นตัวเลือกที่จำเป็น ซึ่งแพทย์จะพิจารณาจ่ายยาตามอาการของแต่ละบุคคล โดยกลุ่มยาที่แพทย์มักใช้ในการรักษาอาการกล้ามเนื้อกระตุก ได้แก่

  • ยาคลายกล้ามเนื้อ: ช่วยลดการหดเกร็งและความตึงของกล้ามเนื้อ ทำให้อาการกระตุกลดลง
  • ยาต้านการอักเสบ: ช่วยลดการอักเสบของกล้ามเนื้อในกรณีที่มีการบาดเจ็บ หรือใช้งานกล้ามเนื้อหนักเกินไป
  • ยาคลายเครียด: สำหรับผู้ที่มีอาการกระตุกจากความเครียดหรือวิตกกังวล
  • วิตามินและแร่ธาตุเสริม: ช่วยเสริมสร้างการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ

อย่างไรก็ตาม การใช้ยาเหล่านี้ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด เนื่องจากยาแต่ละชนิดอาจมีผลข้างเคียงและข้อควรระวังที่แตกต่างกัน แพทย์จะประเมินอาการและปรับขนาดยาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย รวมถึงติดตามผลการรักษาอย่างต่อเนื่อง

สรุป ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต ป้องกันอาการกล้ามเนื้อกระตุกได้

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต การยืดเหยียดกล้ามเนื้อเป็นประจำ มีส่วนช่วยป้องกันอาการกล้ามเนื้อกระตุกได้ และแม้จะไม่ใช่อาการที่ร้ายแรง แต่หากปล่อยไว้โดยไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม อาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและการทำงานในระยะยาว การทำความเข้าใจสาเหตุและสังเกตอาการผิดปกติจึงมีความสำคัญ โดยเฉพาะในกรณีที่มีอาการกระตุกเรื้อรังหรือรุนแรง ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการวินิจฉัยอย่างถูกต้อง

ที่คลินิกกายภาพบำบัดของเรา มีทีมนักกายภาพบำบัดที่มีความเชี่ยวชาญในการดูแลผู้ป่วยที่มีอาการกล้ามเนื้อกระตุก ด้วยเทคนิคการรักษาที่หลากหลายและได้มาตรฐาน ทั้งการนวดบำบัด การใช้เครื่อง PMS การใช้เครื่องช็อคเวฟ หรือการทำกายภาพบำบัดด้วยคลื่นกระแทก พร้อมให้คำแนะนำในการดูแลตัวเอง เพื่อป้องกันไม่ให้กลับมาเป็นซ้ำ

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายเข้าใช้บริการ The Commons Clinic ได้ที่ :

12/02/68 เวลา 21:06 น.