กระดูกสันหลังคด (Scoliosis) หายได้ไหม ควรรักษาอย่างไรดี

กระดูกสันหลังคด (Scoliosis) เป็นภาวะที่กระดูกสันหลังมีการโค้งงอผิดรูปไปจากแนวปกติ ซึ่งพบได้บ่อยในวัยเด็กและวัยรุ่น หลายคนอาจกังวลว่า กระดูกสันหลังคดหายได้ไหม? มีวิธีรักษาไหม? ไม่ต้องกังวลไป เพราะ คลินิกกายภาพบำบัด The Commons Clinic จะพาไปทำความรู้จักกับโรคกระดูกสันหลังคด พร้อมแนวทางการรักษาที่เหมาะสมเอง จะน่าสนใจแค่ไหน ตามไปดูกันเลย!

กระดูกสันหลังคด คืออะไร

กระดูกสันหลังคดเป็นความผิดปกติที่ทำให้กระดูกสันหลังมีการโค้งงอไปด้านข้างในแนวตั้ง เมื่อมองจากด้านหลังจะเห็นว่ากระดูกสันหลังมีลักษณะคล้ายตัว S หรือ C แทนที่จะเป็นแนวตรง ภาวะนี้อาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของอวัยวะภายใน การทรงตัว และอาจก่อให้เกิดอาการปวดหลังได้หากไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม

กระดูกสันหลังคดสาเหตุเกิดจากอะไร

กระดูกสันหลังคดสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งการทราบสาเหตุจะช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสม โดยแบ่งตามสาเหตุได้ดังนี้

1. กระดูกสันหลังคดแบบไม่ทราบสาเหตุ (Idiopathic scoliosis)

เป็นชนิดที่พบได้บ่อยที่สุด โดยเฉพาะในเด็กและวัยรุ่น มักเริ่มพบในช่วงอายุ 10-15 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่มีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว แม้จะยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่พบว่ามีความสัมพันธ์กับพันธุกรรมและการเจริญเติบโตที่ไม่สมมาตรของกระดูกสันหลัง

2. กระดูกสันหลังคดแต่กำเนิด (Congenital scoliosis)

เกิดจากความผิดปกติของการพัฒนาของกระดูกสันหลังตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา ทำให้กระดูกสันหลังมีรูปร่างผิดปกติตั้งแต่แรกเกิด อาจพบร่วมกับความผิดปกติของอวัยวะอื่น ๆ เช่น หัวใจ ไต หรือระบบประสาท จำเป็นต้องได้รับการติดตามและรักษาอย่างใกล้ชิด

3. กระดูกสันหลังคดจากโรคความผิดปกติของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ (Neuromuscular scoliosis)

เกิดจากความผิดปกติของระบบประสาทหรือกล้ามเนื้อ เช่น โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง โรคสมองพิการ หรือโรคกล้ามเนื้อเสื่อม ทำให้กล้ามเนื้อที่ช่วยพยุงกระดูกสันหลังทำงานไม่สมดุล ส่งผลให้กระดูกสันหลังโค้งงอผิดรูป

4. กระดูกสันหลังคดจากความเสื่อมของกระดูกสันหลัง (Degenerative lumbar scoliosis)

พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ เกิดจากการเสื่อมของกระดูกสันหลังและหมอนรองกระดูก ทำให้กระดูกสันหลังเกิดการทรุดตัวไม่เท่ากัน ส่งผลให้เกิดการโค้งงอผิดรูป มักมาพร้อมกับอาการปวดหลังและขาที่รุนแรง

5. กระดูกสันหลังคดในผู้ป่วยที่มีโรคทางพันธุกรรม

พบในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติทางพันธุกรรมบางชนิด เช่น กลุ่มอาการมาร์แฟน (Marfan syndrome) หรือโรคกระดูกเปราะ ซึ่งส่งผลต่อการพัฒนาและความแข็งแรงของกระดูกสันหลัง ทำให้เกิดการโค้งงอผิดรูปได้ง่าย

กระดูกสันหลังคด อาการเป็นอย่างไร

อาการของกระดูกสันหลังคดอาจแตกต่างกันไปในแต่ละคน โดยมีอาการที่พบได้บ่อย ดังนี้

ลักษณะอาการภายนอกที่สังเกตได้

• ไหล่สูงไม่เท่ากัน
• สะโพกเอียง
• เอวด้านหนึ่งนูนกว่าอีกด้าน
• กระดูกสันหลังโค้งเป็นรูปตัว S หรือ C

ลักษณะอาการทางร่างกาย

• ปวดหลัง
• เหนื่อยง่ายเวลาออกแรง
• หายใจลำบากในรายที่รุนแรง
• เดินไม่สมดุล

ใครบ้างที่เสี่ยงเป็นโรคกระดูกสันหลังคด

กลุ่มคนที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดกระดูกสันหลังคด ได้แก่

• เด็กผู้หญิงพบบ่อยกว่าเด็กผู้ชาย เพราะช่วงที่กำลังเข้าวัยรุ่นจะมีการเจริญเติบโตเร็วมาก ทำให้มีความเสี่ยงสูงตามไปด้วย แต่หลังจากที่เจริญเติบโตเต็มที่แล้ว ความเสี่ยงก็จะลดลง
• ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นกระดูกสันหลังคด
• ผู้สูงอายุที่มีภาวะกระดูกพรุน หรือมีความเสื่อมของข้อกระดูกสันหลัง
• ผู้ที่เป็นโรคระบบประสาทและกล้ามเนื้อ หรือโรคทางพันธุกรรม

กระดูกสันหลังคดหายเองได้ไหม

กระดูกสันหลังคดไม่สามารถหายเองได้โดยธรรมชาติ แต่สามารถป้องกันไม่ให้อาการรุนแรงขึ้นด้วยการรักษาที่เหมาะสม การตรวจพบและเริ่มรักษาตั้งแต่ระยะแรกจะช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยเฉพาะในเด็กและวัยรุ่นที่กระดูกยังเจริญเติบโตไม่เต็มที่

กระดูกสันหลังคดอันตรายไหม

กระดูกสันหลังคดอาจเป็นอันตรายได้หากไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม โดยเฉพาะในรายที่มีการโค้งงอมาก อาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของปอดและหัวใจ ทำให้หายใจลำบาก เหนื่อยง่าย นอกจากนี้ยังอาจก่อให้เกิดอาการปวดหลังเรื้อรังและปัญหาการเคลื่อนไหวในระยะยาว

วิธีรักษากระดูกสันหลังคด

การรักษากระดูกสันหลังคดจะขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น อายุ ระดับความรุนแรง และสาเหตุของโรค โดยมีแนวทางการรักษาหลัก ๆ ดังนี้

1. ทำกายภาพบำบัดและออกกำลังกาย

การทำกายภาพบำบัดและออกกำลังกายเป็นวิธีการรักษาพื้นฐานที่เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการไม่รุนแรง โดยนักกายภาพบำบัดจะออกแบบโปรแกรมการรักษาเฉพาะบุคคล เน้นการเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหลัง การยืดกล้ามเนื้อ และการฝึกการทรงตัว เพื่อช่วยชะลอการโค้งงอของกระดูกสันหลังและลดอาการปวด

2. ใส่เสื้อเกราะดัดหลัง

เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ยังอยู่ในวัยเจริญเติบโตและมีการโค้งงอของกระดูกสันหลังในระดับปานกลาง (20-40 องศา) เสื้อเกราะจะช่วยพยุงกระดูกสันหลังและป้องกันไม่ให้การโค้งงอเพิ่มมากขึ้น โดยต้องใส่อย่างต่อเนื่องตามที่แพทย์แนะนำ จนกว่ากระดูกจะเจริญเติบโตเต็มที่

3. ผ่าตัดแก้ไขกระดูกสันหลังคด

การผ่าตัดเป็นทางเลือกสำหรับผู้ที่มีการโค้งงอรุนแรง (มากกว่า 45-50 องศา) หรือมีอาการที่ส่งผลกระทบต่อการหายใจและการทำงานของอวัยวะภายใน แพทย์จะทำการใส่โลหะดามกระดูกสันหลังเพื่อแก้ไขการโค้งงอและป้องกันไม่ให้เกิดการโค้งงอเพิ่มขึ้น

สรุปบทความ

กระดูกสันหลังคดเป็นภาวะที่ต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสมและต่อเนื่อง แม้จะไม่สามารถหายได้เองโดยธรรมชาติ แต่การตรวจพบและรักษาตั้งแต่ระยะแรกจะช่วยป้องกันไม่ให้อาการรุนแรงขึ้น สำหรับใครที่พบว่า ตนเองมีความเสี่ยงเป็นกระดูกสันหลังคด สามารถนัดหมายเข้ามาตรวจสุขภาพร่างกาย และทำกายภาพบำบัด ที่ The Commons Clinic ได้เลย เรามีทีมแพทย์และนักกายภาพบำบัดปริญญาให้การดูแลรักษาอย่างใกล้ชิด มีการออกแบบโปรแกรมออกกำลังกายเฉพาะบุคคล พร้อมเครื่องมือกายภาพบำบัดที่ทันสมัย เช่น เครื่องช็อคเวฟ Shock Wave หรือ เครื่องกายภาพบำบัดด้วยคลื่นไฟฟ้า PMS มั่นใจได้เลยว่าจะช่วยให้อาการดีขึ้นอย่างแน่นอน!

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายเข้าใช้บริการ The Commons Clinic ได้ที่ :

• ที่ตั้ง : 388 ถนนเทพรักษ์ แขวงท่าแร้ง เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร 10220 (https://goo.gl/maps/sbT1J8wUKgy4mQPF8)
• เวลาทำการ​ : เปิดให้บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 10.30 น. – 19.00 น.
• เบอร์โทรศัพท์ : 094-694-9563
• Line OA : @thecommonsclinic
• Facebook : The Commons Clinic – คลินิกเฉพาะทางเวชศาสตร์ฟื้นฟู และ กายภาพบำบัด