ฝังเข็มตะวันตก (Dry needling) คืออะไร ช่วยรักษาอาการปวดอะไรได้บ้าง
เมื่อพูดถึงการฝังเข็ม หลายคนอาจนึกถึงการฝังเข็มแบบแพทย์แผนจีนที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานนับพันปี แต่คุณรู้หรือไม่ว่า ในวงการแพทย์ตะวันตกก็มีการพัฒนาเทคนิคการฝังเข็มเช่นกัน นั่นคือ “ฝังเข็มตะวันตก” หรือที่เรียกในภาษาอังกฤษว่า “Dry needling” ซึ่งเป็นวิธีการรักษาที่นิยมใช้ร่วมกับการทำกายภาพบำบัด โดยเฉพาะในการรักษาอาการปวดกล้ามเนื้อ
สำหรับใครที่สนใจการฝังเข็มด้วยวิธีนี้อยู่ แต่ยังไม่รู้ว่าคืออะไร? ฝังเข็มแบบตะวันตกเหมาะกับการรักษาอาการปวดแบบไหน? The Commons Clinic คลินิกกายภาพบำบัด จะพาไปหาคำตอบเอง
ฝังเข็มตะวันตก หรือฝังเข็มคลายจุด (Dry needling) คืออะไร
ฝังเข็มตะวันตก หรือ Dry needling เป็นเทคนิคการรักษาทางกายภาพบำบัดที่ใช้เข็มบางเล็กแทงผ่านผิวหนังเข้าไปยังจุดกดเจ็บในกล้ามเนื้อ หรือที่เรียกว่า “ทริกเกอร์พอยต์” (Trigger Point) เพื่อกระตุ้นให้กล้ามเนื้อคลายตัว ลดอาการปวด และเพิ่มการเคลื่อนไหว วิธีนี้แตกต่างจากการฝังเข็มแบบจีนตรงที่ไม่ได้อิงกับทฤษฎีเส้นลมปราณ แต่ใช้ความรู้ทางกายวิภาคศาสตร์และสรีรวิทยาในการกำหนดจุดฝังเข็ม
ฝังเข็มตะวันตก (Dry needling) รักษาอาการอะไรได้บ้าง
การฝังเข็มตะวันตกสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดและความผิดปกติของกล้ามเนื้อได้หลากหลาย เช่น
- อาการปวดคอ บ่า ไหล่ จากโรคออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome)
- กลุ่มอาการปวดกล้ามเนื้อหดเกร็งเป็นปม (Myofascial Pain Syndrome)
- อาการปวดหลังเรื้อรังหรือเฉียบพลัน
- อาการปวดข้อต่างๆ เช่น ข้อไหล่ ข้อเข่า
- อาการปวดศีรษะจากความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
- อาการปวดจากการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา
นอกจากนี้ยังสามารถใช้เป็นทางเลือกในการรักษาสำหรับผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยวิธีอื่น หรือผู้ที่ต้องการลดการใช้ยาแก้ปวดด้วย
ฝังเข็มตะวันตกช่วยรักษาอาการปวดได้อย่างไร
การฝังเข็มตะวันตกช่วยรักษาอาการปวดผ่านกลไกหลายอย่าง ดังนี้
- กระตุ้นการคลายตัวของกล้ามเนื้อ : เมื่อเข็มแทงเข้าไปในจุดทริกเกอร์ จะทำให้เกิดการกระตุกของกล้ามเนื้อ (Local Twitch Response) ซึ่งช่วยให้กล้ามเนื้อที่หดเกร็งคลายตัวลง
- เพิ่มการไหลเวียนเลือด : การฝังเข็มช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือดในบริเวณที่มีอาการ ทำให้ออกซิเจนและสารอาหารไปเลี้ยงกล้ามเนื้อได้ดีขึ้น
- ลดการอักเสบ : กระบวนการฝังเข็มช่วยกระตุ้นการหลั่งสารต้านการอักเสบตามธรรมชาติของร่างกาย
- ปรับสมดุลระบบประสาท : การฝังเข็มช่วยลดความไวต่อความเจ็บปวดของเส้นประสาท และปรับการทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติ
- กระตุ้นการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ : การบาดเจ็บเล็กน้อยจากเข็มกระตุ้นให้ร่างกายเริ่มกระบวนการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ ซึ่งช่วยในการฟื้นฟูกล้ามเนื้อที่บาดเจ็บ
ฝังเข็มตะวันตก (Dry needling) เหมาะกับใคร
การฝังเข็มตะวันตกเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับกล้ามเนื้อและอาการปวด โดยเฉพาะในกรณีต่อไปนี้
- ผู้ที่มีอาการปวดกล้ามเนื้อเรื้อรัง
- ผู้ที่มีปัญหาการเคลื่อนไหวจำกัดเนื่องจากความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
- นักกีฬาที่ต้องการฟื้นฟูกล้ามเนื้อหลังการฝึกซ้อมหรือแข่งขัน
- ผู้ที่ทำงานออฟฟิศและมีอาการของออฟฟิศซินโดรม
- ผู้ที่มีอาการปวดหัวจากความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
- ผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยวิธีอื่นๆ เช่น การนวด หรือการใช้ยา
ฝังเข็มตะวันตก (Dry needling) ไม่เหมาะกับใคร
แม้ว่าการฝังเข็มตะวันตกจะเป็นวิธีการรักษาที่ปลอดภัย แต่ก็มีข้อควรระวังสำหรับบางกลุ่ม โดยผู้ที่ไม่ควรรับการฝังเข็มตะวันตก หรือควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับการรักษา มีดังนี้
- ผู้ที่มีอาการกลัวเข็มอย่างรุนแรง
- สตรีมีครรภ์ โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสแรก
- ผู้ที่มีภาวะเลือดออกง่ายหรือมีปัญหาเกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด
- ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง
- ผู้ที่มีการติดเชื้อเฉพาะที่ในบริเวณที่จะทำการฝังเข็ม
- ผู้ที่มีโรคประจำตัวบางชนิด เช่น โรคหัวใจ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับการรักษา
ขั้นตอนการฝังเข็มกายภาพแบบตะวันตก
การฝังเข็มแบบตะวันตกมีขั้นตอนดังนี้
- ประเมินอาการ : นักกายภาพบำบัดจะซักประวัติและตรวจร่างกาย เพื่อประเมินอาการ และหาตำแหน่งของจุดทริกเกอร์
- ทำความสะอาดผิวหนัง : ทำความสะอาดบริเวณที่จะฝังเข็มด้วยแอลกอฮอล์
- การฝังเข็ม : นักกายภาพบำบัดจะใช้เข็มบางเล็กแทงผ่านผิวหนังเข้าไปยังจุดทริกเกอร์ โดยอาจมีการขยับเข็มเล็กน้อยเพื่อกระตุ้นการตอบสนองของกล้ามเนื้อ
- ระยะเวลาการฝัง : เข็มจะถูกปล่อยทิ้งไว้ประมาณ 10-30 วินาที หรือนานกว่านั้นขึ้นอยู่กับการตอบสนองของกล้ามเนื้อ
- ถอนเข็ม : หลังจากครบเวลา นักกายภาพบำบัดจะถอนเข็มออก
- ประเมินผล : หลังการรักษา จะมีการประเมินอาการและการเคลื่อนไหวอีกครั้ง
- ให้คำแนะนำหลังการรักษา : ผู้รับการรักษาจะได้รับคำแนะนำในการปฏิบัติตัวหลังการฝังเข็ม รวมถึงท่าบริหารหรือการยืดกล้ามเนื้อที่เหมาะสม เช่น ท่ายืดกล้ามเนื้อแขน ท่ายืดเส้นออฟฟิศซินโดรมโดยเฉพาะ หรือท่าบริหารแก้ปวดหลังปวดเอว เป็นต้น
ฝังเข็มเจ็บไหม
การฝังเข็มตะวันตกโดยทั่วไปไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวดมาก เนื่องจากใช้เข็มที่มีขนาดเล็กมาก (ประมาณ 0.16-0.30 มิลลิเมตร) ผู้รับการรักษาอาจรู้สึกเจ็บเล็กน้อยขณะที่เข็มแทงผ่านผิวหนัง และอาจรู้สึกปวดตื้อๆ หรือรู้สึกเหมือนมีกล้ามเนื้อกระตุกเมื่อเข็มสัมผัสกับจุดทริกเกอร์ อย่างไรก็ตาม ความรู้สึกนี้มักจะหายไปอย่างรวดเร็ว และหลายคนรายงานว่ารู้สึกผ่อนคลายระหว่างและหลังการรักษา
ระดับความเจ็บปวดนั้น อาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับความไวต่อความเจ็บปวด ตำแหน่งที่ฝังเข็ม และความรุนแรงของอาการ นักกายภาพบำบัดจะปรับเทคนิคการฝังเข็มให้เหมาะสมกับแต่ละคน เพื่อให้เกิดความไม่สบายน้อยที่สุด
ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้จากการฝังเข็มตะวันตก (Dry needling)
แม้ว่าการฝังเข็มตะวันตกจะเป็นวิธีการรักษาที่ค่อนข้างปลอดภัย แต่ก็อาจมีผลข้างเคียงบางประการที่ผู้รับการรักษาควรทราบ ยกตัวอย่างเช่น
- อาการปวดเมื่อยหลังการรักษา : อาจรู้สึกปวด หรือระบมบริเวณที่ได้รับการฝังเข็มเป็นเวลา 1-2 วัน
- รอยฟกช้ำ : อาจเกิดรอยฟกช้ำเล็กน้อยบริเวณที่ฝังเข็ม ซึ่งจะหายไปเองภายในไม่กี่วัน
- อาการเวียนศีรษะหรือหน้ามืด : บางคนอาจรู้สึกเวียนศีรษะหรือหน้ามืดเล็กน้อยหลังการรักษา โดยเฉพาะในการรักษาครั้งแรก
- ความรู้สึกเหนื่อยล้า : บางคนอาจรู้สึกเหนื่อยล้าหลังการรักษา ซึ่งมักหายไปหลังการพักผ่อน
- ปฏิกิริยาทางผิวหนัง : ในกรณีที่พบได้น้อยมาก อาจเกิดอาการแพ้หรือระคายเคืองผิวหนังบริเวณที่ฝังเข็ม
ผลข้างเคียงเหล่านี้มักเป็นเพียงชั่วคราวและไม่รุนแรง อย่างไรก็ตาม หากมีอาการผิดปกติหรือกังวล ควรแจ้งนักกายภาพบำบัดหรือแพทย์ทันที
ฝังเข็มแบบตะวันตก (Dry needling) กับฝังเข็มแบบจีน (Acupuncture) แตกต่างกันอย่างไร?
แม้ว่าทั้งสองวิธีจะใช้เข็มในการรักษา แต่การฝังเข็มแบบตะวันตกและฝังเข็มแบบจีนมีความแตกต่างกันหลายด้าน ดังนี้
ต้นกำเนิดและแนวคิด
การฝังเข็มแบบตะวันตก ถูกพัฒนาขึ้นในช่วงทศวรรษ 1980 โดยอิงกับความรู้ทางกายวิภาคศาสตร์และสรีรวิทยาสมัยใหม่ ในขณะที่การฝังเข็มแบบจีนจะมีประวัติยาวนานกว่า 2,000 ปี โดยอิงกับแนวคิดการแพทย์แผนจีนเรื่องการไหลเวียนของพลังชี่และเส้นลมปราณ
วัตถุประสงค์ในการรักษา
การฝังเข็มแบบตะวันตกมุ่งเน้นการรักษาอาการปวดและปัญหาเกี่ยวกับกล้ามเนื้อโดยตรง ส่วนการฝังเข็มแบบจีนจะมุ่งเน้นการปรับสมดุลพลังงานในร่างกายเพื่อรักษาโรค และอาการต่างๆ แบบองค์รวม
ตำแหน่งการฝัง
การฝังเข็มแบบตะวันตกจะฝังเข็มลงในจุดทริกเกอร์ หรือจุดปวดในกล้ามเนื้อโดยตรง ในขณะที่การฝังเข็มแบบจีนจะฝังเข็มตามจุดฝังเข็มบนเส้นลมปราณที่กำหนดไว้ตามทฤษฎีแพทย์แผนจีน
เทคนิคการฝังเข็ม
การฝังเข็มแบบตะวันตก มักใช้เทคนิคการขยับเข็ม หรือหมุนเข็มเพื่อกระตุ้นการตอบสนองของกล้ามเนื้อ ส่วนการฝังเข็มแบบจีนอาจใช้เทคนิคการหมุนเข็ม การใช้ความร้อน หรือกระแสไฟฟ้าร่วมด้วย
ระยะเวลาการฝังเข็ม
การฝังเข็มแบบตะวันตก มักใช้เวลาสั้นๆ ประมาณ 10-30 วินาทีต่อจุด ส่วนฝังเข็มแบบจีน มักคาเข็มไว้นานกว่า ประมาณ 15-30 นาที
ขอบเขตการรักษา
การฝังเข็มแบบตะวันตก เน้นรักษาอาการปวดและปัญหาเกี่ยวกับระบบกล้ามเนื้อและกระดูก ส่วนการฝังเข็มแบบจีนสามารถใช้รักษาอาการและโรคได้หลากหลายมากกว่า รวมถึงปัญหาระบบภายในร่างกาย
สรุปบทความฝังเข็มตะวันตก (Dry needling)
การฝังเข็มตะวันตก หรือ Dry needling เป็นเทคนิคการรักษาทางกายภาพบำบัดที่มีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการปวดและปัญหาเกี่ยวกับกล้ามเนื้อ โดยใช้หลักการทางวิทยาศาสตร์การแพทย์สมัยใหม่ วิธีนี้สามารถช่วยรักษาอาการปวดเรื้อรัง ปัญหาการเคลื่อนไหว และอาการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติของกล้ามเนื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ แม้ว่าจะมีผลข้างเคียงบ้าง แต่ส่วนใหญ่เป็นเพียงเล็กน้อยและหายไปเอง
อย่างไรก็ตาม การรักษาด้วยวิธีนี้ควรทำโดยผู้เชี่ยวชาญที่ได้รับการฝึกอบรมมาโดยเฉพาะ และควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มการรักษา โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวหรืออยู่ในกลุ่มเสี่ยง
สำหรับใครที่มีอาการปวดสะบักหลังเรื้อรัง อาการปวดต้นคอท้ายทอย ปวดหัว หรือมีอาการปวดอื่นๆ อย่างปวดออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome) ปวดหลังส่วนล่าง หรือปวดคอ บ่า ไหล่ อยู่ สามารถนัดหมายเข้ามาตรวจสุขภาพร่างกาย และทำกายภาพบำบัด ที่ The Commons Clinic ได้เลย เรามีทีมแพทย์และนักกายภาพบำบัดปริญญาให้การดูแลรักษาอย่างใกล้ชิด พร้อมเครื่องมือกายภาพบำบัดที่ทันสมัย เช่น เครื่องช็อคเวฟ Shock Wave หรือ เครื่องกายภาพบำบัดด้วยคลื่นไฟฟ้า PMS รวมถึงการฝังเข็ม มั่นใจเลยว่า จะช่วยให้อาการปวดของคุณดีขึ้นตั้งแต่ครั้งแรกที่ทำอย่างแน่นอน
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายเข้าใช้บริการ The Commons Clinic ได้ที่ :
- ที่ตั้ง : 388 ถนนเทพรักษ์ แขวงท่าแร้ง เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร 10220 (https://goo.gl/maps/sbT1J8wUKgy4mQPF8)
- เวลาทำการ : เปิดให้บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 10.30 น. – 19.00 น.
- เบอร์โทรศัพท์ : 094-694-9563
- Line OA : @thecommonsclinic
- Facebook : The Commons Clinic – คลินิกเฉพาะทางเวชศาสตร์ฟื้นฟู และ กายภาพบำบัด
