ทำความเข้าใจหมอนรองกระดูกเสื่อมระยะต่างๆ เพื่อลดความเสี่ยง

หมอนรองกระดูกเสื่อมเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในปัจจุบัน โดยเฉพาะในยุคที่พฤติกรรมการใช้ชีวิตของผู้คนเปลี่ยนแปลงไป ทั้งการนั่งทำงานหน้าคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน การใช้สมาร์ตโฟนในท่าที่ไม่ถูกต้อง การยกของหนักบ่อยๆ หรือขาดการออกกำลังกายที่เหมาะสม ต่างส่งผลให้หมอนรองกระดูกเสื่อมอาการปรากฏได้แม้ในกลุ่มคนที่อายุน้อย คลินิกกายภาพบำบัด เดอะคอมมอนส์คลินิก (The Commons Clinic) จะพาทุกคนไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับระยะต่างๆ ของโรคนี้ ตั้งแต่อาการเริ่มแรกจนถึงภาวะรุนแรง เพื่อให้เราดูแลตัวเองตั้งแต่วันนี้ก่อนที่อาการจะลุกลาม

หมอนรองกระดูกเสื่อมคืออะไร

หมอนรองกระดูกเสื่อม (Degenerative Disc Disease: DDD) คือ ภาวะที่เกิดจากการเสื่อมสภาพของหมอนรองกระดูกที่ทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างกระดูกสันหลังแต่ละชิ้น สาเหตุหลักมาจากกระบวนการเสื่อมถอยตามวัยและการใช้งานที่มากเกินไป โดยกลไกการเกิดโรคจะเริ่มจากการที่หมอนรองกระดูกสูญเสียน้ำและความยืดหยุ่น ทำให้ประสิทธิภาพในการรองรับแรงกระแทกลดลง 

หมอนรองกระดูกเสื่อมมักเกิดบริเวณไหน

สำหรับตำแหน่งที่มักเกิดปัญหาหมอนรองกระดูกเสื่อมมากที่สุดคือ บริเวณหมอนรองกระดูกสันหลังระดับเอวข้อที่ 4-5 เนื่องจากเป็นข้อต่อระดับที่มีการเคลื่อนไหว และต้องรับน้ำหนักมากที่สุดในร่างกาย ทำให้เกิดการสึกหรอได้ง่ายกว่าตำแหน่งอื่น ภาวะนี้ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก ทั้งการทำงาน การนอน และกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะกิจกรรมที่ต้องใช้การเคลื่อนไหวของเอวเป็นหลัก

หมอนรองกระดูกเสื่อมมี 4 ระยะที่ควรรู้

หมอนรองกระดูกเสื่อมอาการแต่ละระยะจะมีความแตกต่างกัน การสังเกตอาการของตัวเองเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยวางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสม ตั้งแต่การรักษาแบบประคับประคองในระยะแรก รักษาหมอนรองกระดูกเสื่อมด้วยกายภาพบำบัด ไปจนถึงการรักษาเฉพาะทางในระยะที่รุนแรงขึ้น

ระยะที่ 1: สัญญาณเริ่มต้นของหมอนรองกระดูกเสื่อม

ในระยะแรก ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการปวดเมื่อยบริเวณหลัง ปวดหลังส่วนล่าง หรือปวดคอเป็นพักๆ โดยเฉพาะหลังทำกิจกรรมที่ต้องใช้แรงหรือนั่งนานๆ การเคลื่อนไหวอาจมีข้อจำกัดบ้าง แต่ยังไม่รุนแรง อาการมักดีขึ้นหลังการพักผ่อนหรือเปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ

ระยะที่ 2: หมอนรองกระดูกสูญเสียปริมาณความชื้น

เมื่อเข้าสู่ระยะที่สอง หมอนรองกระดูกจะเริ่มแห้งและบางลง ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการรองรับแรงกระแทกลดลง อาการปวดจะเกิดขึ้นบ่อยครั้งและนานขึ้น อาจมีอาการชาร่วมด้วย การทำกิจวัตรประจำวันเริ่มได้รับผลกระทบมากขึ้น

ระยะที่ 3: การปรับตัวของร่างกาย

ในระยะที่สาม ร่างกายจะพยายามซ่อมแซมตัวเองด้วยการสร้างกระดูกงอก ทำให้เกิดภาวะช่องกระดูกสันหลังตีบจนอาจกดทับเส้นประสาท และทำให้เกิดอาการชาตามแขนขา มีอาการปวดร้าวลงขา กล้ามเนื้ออ่อนแรงจนมีปัญหาเรื่องการทรงตัว และการเคลื่อนไหวจะมีข้อจำกัดมากขึ้น

ระยะที่ 4: หมอนรองกระดูกเสื่อมอาการรุนแรง

ระยะสุดท้ายเป็นระยะที่หมอนรองกระดูกเสื่อมสภาพมาก ทำให้กระดูกสันหลังยุบตัว ส่งผลให้เกิดความเจ็บปวดเรื้อรัง การเคลื่อนไหวถูกจำกัดอย่างมาก และอาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างรุนแรง ระยะนี้จึงต้องรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด

วิธีป้องกันและลดความเสี่ยงของภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อม

• การดูแลท่าทางในชีวิตประจำวัน

นั่งทำงานในท่าที่ถูกต้องตามหลักการยศาสตร์ อย่านั่งหลังค่อม ไม่ก้มหรือเงยมากเกินไป พยายามเปลี่ยนอิริยาบถทุก 1-2 ชั่วโมง และหลีกเลี่ยงการนั่งนานเกิน 4 ชั่วโมงติดต่อกัน

• การออกกำลังกายที่เหมาะสม

เน้นเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหลัง ฝึกความแข็งแรงของแกนกลางลำตัว (Core Muscle) ยืดเหยียดกล้ามเนื้อเป็นประจำ และเลือกประเภทการออกกำลังกายที่เหมาะกับเรา

• การควบคุมน้ำหนัก

รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน BMI 18.5-22.9 kg/m2 ควบคุมอาหารการกินอย่างเหมาะสมและออกกำลังกายสม่ำเสมอ

• การจัดโต๊ะทำงานตามหลักการยศาสตร์

ปรับความสูงโต๊ะทำงานให้เหมาะสม เลือกเก้าอี้ที่รองรับหลังได้ดี หรืออาจใช้อุปกรณ์เสริมอย่างที่รองหลัง พร้อมจัดวางอุปกรณ์ทำงานต่างๆ ในตำแหน่งที่เหมาะสม

สรุป ภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อมรักษาหายไหม

ภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อมสามารถรักษาให้หายหรือดีขึ้นได้ หากได้รับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสมตั้งแต่ระยะเริ่มต้น คลินิกกายภาพบำบัดของเราให้บริการดูแลผู้ป่วยหมอนรองกระดูกเสื่อมด้วยกายภาพบำบัด โดยทีมนักกายภาพบำบัดผู้เชี่ยวชาญ มีการใช้เทคโนโลยีทันสมัยในการรักษารวมถึงเครื่องช็อคเวฟ ซึ่งจะช่วยลดการอักเสบและบรรเทาอาการปวดได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในผู้ป่วยระยะแรกถึงระยะกลาง พร้อมทั้งมีการติดตามผลการรักษาอย่างต่อเนื่องเพื่อให้มั่นใจว่าผู้ป่วยจะได้รับผลการรักษาที่ดีที่สุด

หากคุณมีอาการของภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อม ไม่ว่าจะอยู่ในระยะใด สามารถปรึกษาและวางแผนการรักษากับทีมนักกายภาพบำบัดของเราได้ เพื่อป้องกันไม่ให้อาการลุกลาม และฟื้นฟูสภาพร่างกายให้กลับมาปกติได้อีกครั้ง

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือนัดหมายเข้าใช้บริการ The Commons Clinic ได้ที่ :

• ที่ตั้ง : 388 ถนนเทพรักษ์ แขวงท่าแร้ง เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร 10220 (https://goo.gl/maps/sbT1J8wUKgy4mQPF8)
• เวลาทำการ​ : เปิดให้บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 10.30 น. – 19.00 น.
• เบอร์โทรศัพท์ : 094-694-9563
• Line OA : @thecommonsclinic
• Facebook : The Commons Clinic – คลินิกเฉพาะทางเวชศาสตร์ฟื้นฟู และ กายภาพบำบัด